Triklosan to aromatyczny związek chemiczny, często stosowany jako środek bakteriobójczy. Można go znaleźć w mydłach, szamponach czy pastach do zębów. Coraz częściej słyszy się jednak, że długotrwałe narażenie na działanie tego związku może nieść za sobą poważne konsekwencje. Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego (Szkoła Medyczna w San Diego) opublikowali badanie, w którym ujawnili, że triklosan powoduje zwłóknienie wątroby oraz raka u myszy laboratoryjnych. Zaobserwowane mechanizmy zachodzą również w organizmie człowieka.
Rys.1 Budowa strukturalna triklosanu
„Wzrastające zawartości triklosanu w środowisku oraz coraz bardziej powszechne użycie tego związku w towarach konsumpcyjnych może przysłonić jego podstawowe zalety i spowodować duże ryzyko hepatoksyczności u ludzi, podobnie jak stało się w to przypadku myszy, zwłaszcza kiedy dojdzie do połączenia z innymi związkami chemicznymi o podobnym działaniu”, mówi Robert H. Tukey, profesor na Wydziałach Chemii, Biochemii i Farmakologii. Razem z Tukey badania współprowadził Bruce D. Hammock, profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego.
Tukey i Hammock wraz z zespołami badawczymi stwierdzili, że triklosan oddziałuje negatywnie na spójność wątroby i zakłóca jej funkcje u myszy. Zwierzęta, które pozostawały pod wpływem związku przez 6 miesięcy (co odpowiada 18 latom dla człowieka) były bardziej podatne na występowanie nowotworu wątroby. Dodatkowo, zaobserwowane u myszy guzy były znacznie większe i występowały częściej niż u gryzoni, na które nie oddziaływano triklosanem.
Jak sugerują badania, szkodliwe działanie związku spowodowane jest tworzeniem połączeń z konstytutywnym receptorem androstanu – białkiem odpowiedzialnym za usuwanie obcych substancji chemicznych z organizmu. Długotrwałe narażenie na wpływ tego związku jest przyczyną zwłóknienia wątroby, a także w dalszej kolejności powstawania guzów.
Triklosan jest najbardziej powszechnym środkiem antybakteryjnym. Badania wykazały jego obecność w 97% próbek kobiecego mleka oraz w 75% badanych próbek moczu.
Jak twierdzi Hammock, moglibyśmy zredukować wpływ triklosanu na ludzi i środowisko przez zmniejszenie jego użycia np. w mydłach czy pastach do zębów. Już teraz triklosan jest pod ścisłą kontrolą Agencji Żywności i Leków.
- Mei-Fei Yueh, Koji Taniguchi, Shujuan Chen, Ronald M. Evans, Bruce D. Hammock, Michael Karin, and Robert H. Tukey. The commonly used antimicrobial additive triclosan is a liver tumor promoter. PNAS, November 17, 2014. DOI: 10.1073/pnas.1419119111
- http://www.sciencedaily.com/releases/2014/11/141117154612.htm
Opracowała: Joanna Grzelak
Korektor: Ilona Sadok
