Ocena wpływu różnych niesteroidowych leków przeciwzapalnych wykazała bardzo interesującą zależność. Okazuje się, że wzrost roślin jadalnych może zależeć od tych substancji nawet przy bardzo niskich stężeniach występujących w środowisku.
Rys.1 Wzór diklofenaku
Badania opublikowane w Journal of Ecotoxicology and Environmental Safety [1] koncentrują się na sałacie i rzodkiewce, na których testowano działanie kilku powszechnie stosowanych leków takich jak diklofenak czy ibuprofen. Ponad 30 mln leków zawierających te składniki zostaje codziennie przepisanych na całym świecie.
Możliwość wpływu tych chemikaliów na rośliny staje się coraz bardziej istotna. Oczyszczalnie ścieków nie są w stanie usunąć wielu związków z naszych ścieków. Leki stosowane przez ludzi dostają się do gleby na wiele sposobów m.in. przez wykorzystanie osadów ściekowych jako nawozu oraz ścieków do nawadniania pól.
W tym badaniu przyjrzano się zmianom w roślinach jadalnych. Oceniano czynniki takie jak zawartość wody, długość korzenia i pędu, całkowitą wielkość i efektywność fotosyntezy.
Każdy z leków okazał się wpływać na rośliny w bardzo specyficzny sposób, z wyraźną różnicą pomiędzy lekami, które są ściśle powiązane. Na przykład, leki z klasy kwasu fenamowego wpływały na wzrost korzeni rzodkwi, jednocześnie ibuprofen miał znaczący wpływ na wczesny etap rozwoju korzeni roślin sałaty.
Dr Clare Redshaw, jeden z naukowców prowadzących projekt w Szkole Medycznej Europejskiego Centrum Środowiska i Zdrowia Ludzi powiedział: „Ogromne ilości leków, które używamy, ostatecznie kończą w środowisku. Niestety niewiele wiemy o ich wpływie na florę i faunę. Ludzie się starzeją i leki stają się łatwo dostępne. Znacząco wzrasta produkcja farmaceutyków i konieczne jest podjęcie kroków w kierunku ograniczania skażenia środowiska. W tym badaniu nie rozważaliśmy wpływu na zdrowie ludzkie, ale musimy poprawić naszą wiedzę, by wprowadzić odpowiednie testy, analizy i kontrole.”
Rosną obawy o obecność leków w środowisku. Są one motywowane skutkami, jakie mogą mieć na rozwój zwierząt oraz oporność bakterii na antybiotyki. Jednak ich zdolność do wywierania wpływu na wzrost roślin są słabo poznane.
Badanie stanowi ważny krok w dziedzinie badań próbujących ocenić, jak niskie stężenia leków mogą wpływać na wzrost najważniejszych roślin uprawnych. W szczególności rozważa się niesteroidowe leki przeciwzapalne – kwas tolfenamowy, kwas meklofenamowy, kwas mefenamowy, diklofenak, naproksen i ibuprofen.
- Wiebke Schmidt, Clare H. Redshaw. Evaluation of biological endpoints in crop plants after exposure to non‐steroidal anti‐inflammatory drugs (NSAIDs): Implications for phytotoxicological assessment of novel contaminants. Ecotoxicology and Environmental Safety, 2015; 112: 212 DOI: 1016/j.ecoenv.2014.11.008
- http://www.journals.elsevier.com/ecotoxicology-and-environmental-safety/
- http://www.sciencedaily.com/releases/2014/12/141205113959.htm
Opracowała: Małgorzata Jabłońska
Korekta: Karol Madejczyk
