Wypadanie włosów to powszechny problem z którym medycyna na razie nie może sobie poradzić. Nad tym zagadnieniem pracuje grupa naukowców, na czele z Mirną Perez-Moreno i Donatello Castellana ze Spanish National Cancer Research Centre (CNIO), która bada możliwości pobudzenia mieszków włosowych, a także regeneracji skóry.
Rys. 1 Makrofag
Wyniki badań były zaskakujące – grupa odkryła związek między systemem obronnym organizmu i regeneracją skóry. Według naukowców, makrofagi odpowiedzialne za pochłanianie patogenów biorą udział także w aktywacji komórek macierzystych skóry i wzroście włosów. Te specyficzne komórki umożliwiają odbudowę skóry w ciągu życia. Różne czynniki mogą jednak zmieniać te regeneracyjne właściwości lub wspierać niekontrolowany wzrost, co może prowadzić do powstania komórek nowotworowych. Niespodziewana funkcja makrofagów, może być również badana pod kątem leczenia chorób nowotworowych.
Właściwość tę zaobserwowała kilka lat temu Mirna Perez-Moreno w czasie pracy nad innym projektem badawczym. Dotyczył on myszy, którym podawano leki przeciwzapalne. Zaobserwowano u nich wznowienie porostu sierści. Po tym odkryciu postanowiono zbadać dokładniej relację między komórkami macierzystymi i odpornościowymi, eksperymentując z różnymi rodzajami komórek zaangażowanych w system obrony. Po latach badań odkryto, że gdy komórki macierzyste są w stanie uśpienia, część makrofagów przechodzi w stan apoptozy. Stymuluje to wydzielanie czynników (m.in. białek Wnt), które aktywują komórki macierzyste i włosy zaczynają odrastać.
Naukowcy potwierdzili udział w tym procesie pochodzącego od makrofagów białka Wnt, traktując makrofagi lekiem z inhibitorem Wnt zamkniętego w liposomach. Gdy go stosowano, aktywacja wzrostu włosów była opóźniona.
„Możliwość działania na określony typ komórki i wywoływanie efektu w innej poprzez korzystanie z liposomów, może mieć szerokie zastosowanie. Jednym z obecnych wyzwań stojących przez medycyną jest regulowanie aktywacji komórek macierzystych, tak by regenerowały narządy.” mówi Donatello Castellana.
Kolejnym celem naukowców jest scharakteryzowanie klasy makrofagów biorących udział w aktywacji komórek macierzystych oraz badania nad wywoływaniem patologicznych zmian nowotworowych.
Jak wyjaśnia nam Mirna Perez-Moreno, „Makrofagi to bardzo zróżnicowana populacja komórek. Mniej niż 10 lat temu naukowcy odkryli, że poza szpikiem kostnym, woreczkiem żółtkowym mogą namnażać się z innych tkanek. Źródło makrofagów biorących udział w procesach skóry nie jest jeszcze znane.”
1. Donatello Castellana, Ralf Paus, Mirna Perez-Moreno. Macrophages Contribute to the Cyclic Activation of Adult Hair Follicle Stem Cells. PLoS Biology, 2014; 12 (12): e1002002 DOI: 10.1371/journal.pbio.1002002
2. http://www.sciencedaily.com/releases/2014/12/141223161121.htm
Opracowała: Olga Polakowska
Korekta: Anna Marczewska