Regularne spożywanie alkoholu a zwiększony poziom ceramidów w mózgu

Nie od dziś wiadomo, że nadmierne i długotrwałe spożywanie alkoholu, nie wpływa pozytywnie na nasz organizm. Przede wszystkim może wywoływać wiele problemów neurologicznych, uwzględniając zaburzenia procesów poznawczych i demencję. Wprawdzie naukowcy nie znają jeszcze mechanizmów molekularnych, które leżałyby u podstaw tych procesów, jednak cały czas są one obiektem ich zainteresowań. Wyniki aktualnych badań wskazują, że długotrwałe wystawianie organizmu na działanie alkoholu, może przyczyniać się do zwiększenia w mózgu poziomu lipidów, które przyczyniają się do powstawania stanów zapalnych.

Rys.1 Galaktoceramid

Dotychczasowe wnioski wyciągnięto z badań przeprowadzonych na myszach. Okazało się, że mózgi dorosłych myszy, które spożywały regularnie alkohol w przeciągu prawie dwóch miesięcy, wykazywały znacząco zwiększony poziom tych lipidów w stosunku do zwierząt, których organizmy nie zostały wystawione na działanie etanolu.

Zespół Aminy S. Woods z Krajowego Instytutu Badań nad Uzależnieniami postanowił wziąć pod obserwację grupę istotnych lipidów, zwaną ceramidami. Lipidy te mogą przyczyniać się do powstawania stanów zapalnych i śmierci komórek nerwowych. Naukowcy zbadali również sfingomieliny, które są związkami podobnymi do ceramidów pod względem chemicznym. Sfingomieliny są istotnymi składnikami błon komórek nerwowych oraz ich tłuszczowych osłonek. Ceramidy są produktem hydrolizy tych związków.

Aby sprawdzić jak uzależnienie od alkoholu może wpływać na poziom tych lipidów, Woods wraz z zespołem, wzięła pod obserwację 60 myszy: młode i dorosłe. Naukowcy dali części z tych myszy wolny dostęp do 12% roztworu etanolu, gdzie stężenie alkoholu jest zbliżone do stężenia tego związku np. w winie. Inne zwierzęta nie dostały żadnego alkoholu. Po 52 dniach naukowcy zbadali skład i poziom lipidów w mózgach zwierząt, stosując spektrometrię masową z techniką jonizacją typu elektrorozpylania.

U dorosłych myszy, które dostawały napój alkoholowy, poziom wszystkich 18 ceramidów wahał się pomiędzy wartościami większymi o od 71% do 600% od poziomu stwierdzonego w przypadku zwierząt, pijących jedynie wodę. Dodatkowo poziom trzech z badanych 16 sfingomielin był niższy. Okazało się także, że wyniki nie były takie same w przypadku młodych myszy: poziom sześciu ceramidów był u nich mniejszy o 10 – 36% w porównaniu ze zwierzętami, otrzymującymi tylko wodę. Poziom jednej z obserwowanych sfiengomielin okazał się być natomiast większy. Woods powiedziała, że jej zespół nie ma jeszcze wyjaśnienia dla zaistniałych różnic w uzyskanych wynikach dla obydwu grup wiekowych myszy.

Wyniki potwierdzają zmiany molekularne w mózgu, ale nie precyzują, które komórki są poddane takim zmianom. Techniki obrazujące zmiany w mózgu mogą okazać się bardzo pomocne na drodze zrozumienia powiązań pomiędzy lipidami a spożyciem alkoholu.